جرمگیری و روت پلنینگ دندان (Scaling and Root Planing) یکی از رایجترین درمان‌های دندانپزشکی است که در آن پلاک و جرم دندانی (تارتار) روی سطح دندان‌ها و زیر خط لثه از بین برده می‌شود. این درمان معمولاً به صورت پروفیلاکسی (به منظور پیشگیری از مشکلات بعدی) یا درمان اصلی بیماری‌های لثه (ژنژویت و پریودنتیت) انجام داده می‌شود.
چه افرادی نیاز به جرمگیری دندان دارند؟
همانطور که در مقدمه اشاره شد، افراد می‌توانند به صورت درمان پروفیلاکسی و برای پیشگیری از بروز مشکلات دندان یا لثه، جرمگیری دندان انجام دهند. جرمگیری پروفیلاکسی معمولاً در جلسات ویزیت دوره‌ای انجام می‌شود و صرفاً درمانی به منظور تمیز کردن دندان‌ها است . اما جرمیگری به همراه روت پلنینگ، به طور اختصاصی برای درمان بیماری‌های لثه و پریودنتال (Periodontal Disease) انجام داده می‌شود.
بیماری پریودنتال چیست؟
بیماری پریودنتال که به آن پریودنتیت (Periodontitis) نیز می‌گویند، یک بیماری التهابی شدید است که لثه‌ها، استخوان‌ها و بافت‌های اطراف را درگیر شکلِ خطرناکی از عفونت می‌کند. پریودنتیت که به عنوان بیماری پیشرفته لثه نیز شناخته می‌شود، با تجمع طولانی مدت پلاک و جرم دندانی در نواحی زیر شروع می‌شود:
- زیر خط لثه
- روی لثه و اطراف دندان‌ها
- سطوح دندانی
- روی ریشه دندان
اولین خطِ درمان این بیماری، جرمگیری دندان است.
پریودنتیت چگونه شکل می‌گیرد؟
مقصر اصلی پلاک دندان است
پلاک دندان مجموعه‌ای از باکتری‌ها، مواد معدنی و ذرات ریز مواد غذایی است که همیشه در داخل دهان تشکیل می‌شود و با وجود دردسر ساز بود، نمی‌توان برای همیشه آن را از بین برد. اما با شستشوی دهان، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، می‌توان مانع از تجمع پلاک دندانی و ایجاد تارتار یا جرم سفت و سخت دندانی شد.
لثه کم کم ملتهب می‌شود
چنانچه دندان‌ها به طور مرتب مسواک زده نشوند، پلاک کم کم تجمع یافته و به مرور زمان سفت و سخت می‌شود، به طوری که دیگر با مسواک زدن برداشته نمی‌شود. در چنین حالتی باکتری‌های موجود در جرم دندانی به زیر خط لثه نفوذ کرده و باعث التهاب لثه یا ژینژویت (Gingivitis) می‌شوند.
خوشبختانه با کمک روش معمولِ جرمگیری دندان، می توان ژنژویت را به خوبی درمان کرد و مانع از گسترش آن شد. اما با عدم درمان التهاب لثه، به مرور زمان با عفونت لثه و پریودنتیت مواجه خواهیم شد.
سرو کله بیماری پریودنتیت پیدا می‌شود
با عدم درمان التهاب لثه بیماری پریودنتیت ایجاد شده و لثه‌ها تحریک می‌شوند تا جایی که از دندان و ریشه آن فاصله می‌گیرند. در چنین وضعیتی فضای عمیقی به نام پاکت پریودنتال (periodontal pockets) ایجاد می شود که به زودی پر از پلاک، تارتار و باکتری‌های مخرب می‌شود.
پلاک و تارتار در این فضاها حرکت می‌کنند و منجر به بروز علائمی مانند تورم، خونریزی لثه‌ها، بوی بد دهان، آبسه دندان، کیست و یا حتی لق شدن دندان‌ها می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین درمان‌های این مشکل، جرمگیری دندان و روت پلنینگ است.
دندان و لثه طی چه مراحلی جرمیگری می‌شوند؟
1. اعمال بی حسی موضعی
جرم گیری دندان و روت پلنینگ نیاز به بی حسی موضعی دارد. بی حسی موضعی رایج ترین نوع آرامبخشی و توقف درد در درمان‌های دندانپزشکی کم تهاجم است. با اعمال این نوع بیحسی، شما در طول درمان دردی حس نخواهید کرد و احتمالاً به کاهش خونریزی لثه نیز کمک می‌شود.
دندانپزشک عمومی یا متخصص لثه داروی بیحسی را به دهان تزریق می‌کند و طولی نخواهد کشید (حدود 5 دقیقه) که ناحیه تحت درمان کاملاً بی حس می‌شود. شما در طول جرمگیری بیدار و هوشیار خواهید بود اما هیچ دردی احساس نخواهید کرد. البته ممکن است در حین و بعد از درمان مقداری حساسیت در محل تزریق داشته باشید.